Symbolika w III części „Dziadów”

Jedną z głównych cech utwór Adama Mickiewicza są bogate i różnorodne symbole, które odwołują się m.in. do religii, kultury, Biblii czy historii. Jest to jedna z wielu cech dramaty romantycznego, i “Dziady” nie są tu wyjątkiem. Niektóre z nich są do dziś nie wyjaśnione, za to pewne symbole wpisały się w tradycję literacką.

SYMBOLE

mesjanizm- jest to przekonanie, że naród ma szczególną rolę w wyzwoleniu Europy i całego świata. Samo określenia mesjanizmu, wzięło się ze Starego Testamentu i pochodzi od imienia Mesjasza- czyli tego, który wyzwolił Izrael. Takim bohaterem w “Dziadach” jest Konrad, który narodził się z symbolicznej przemiany Gustawa. Konrad czuję w sobie wewnętrzną siłę i zdolność do wychwycenia rządu dusz i to on miał zostać herosem, czyli tym który uzyskał moc od bogów, w tym przypadku od Boga, i wyzwolić naród od cierpienia, w tym celu zwraca się do Stwórcy, by udzielił mu część swojej władzy. Niestety Bóg go nie słucha, ignoruję go, a Konrad posuwa się niemalże do bluźnierstwa, ponieważ to on miał być zbawcą narodów. Bóg ma jednak inne plany wobec Polski, ale Konrad się o tym nie dowie. Jest to próba pokazania bohatera, który ma za zadanie wybawić Polskę.

Widzenie księdza Piotra- w widzeniu tym, Polska ujawnia się mu jako Chrystus Narodów- umęczona, ale zwycięska. Tak samo jak ukrzyżowany Jezus- naród cierpi nad obcym panowaniem, (Polska została ukrzyżowana przez zaborców). Ksiądz Piotr widzi wiele obrazów, które odwołują się do męki pańskiej: droga krzyżowa, ukrzyżowanie i wniebowzięcie. Polska dźwiga symboliczny krzyż, który rozpiera się na całą Europę, a pod krzyżem rozpacza Matka Wolność, a moskiewski żołdak przebija bok Jezusa. Herodem jest tu car, Prusy i Austria to rzymscy żołdacy, a Francja jest Piłatem, która obmywa ręce, i pozostawia Polskę wydaną na łaskę zaborców. Tylko pod przewodnictwem enigmatycznego bohatera “czterdzieści i cztery” Polska będzie wyzwolona od zaborów, a Europa ma się odrodzić na nowo.

Mickiewicz często nawiązuję tu do Apokalipsy św. Jana i wizji końca świata
porównanie męczeństwa młodzieży do młodzieży wileńskiej do rzezi niewiniątek
cały naród owiany białą szatą wznosi się ku niebu- wniebowzięcie